Vakkennis

Antenataal CTG bij de verloskundige in de wijk 

In de nabije toekomst hoeven zwangere vrouwen voor een Antenataal CTG niet meer naar het ziekenhuis. Dat kan de verloskundige voortaan in haar eigen praktijk doen. Zo krijgt de zwangere zorg dichtbij huis, door haar eigen vertrouwde verloskundige, tegen lagere zorgkosten. Verloskundigen die hierin geschoold zijn mogen bij drie indicaties een Antenataal CTG maken: verminderde kindsbewegingen, serotiniteit en de uitwendige versie.   

Uitvoering van een Antenataal CTG door de verloskundige zorgt voor meer continuïteit van zorg(verlener) door de verloskundige. Evaluatie van een pilot laat zien dat bij 86% van de uitgevoerde CTG's in de eerstelijns verloskundigenpraktijk geen verwijzing nodig was. En wanneer vrouwen minder vaak een doorverwijzing krijgen naar het ziekenhuis, draagt dit bij aan vermindering van capaciteitsproblematiek in de ziekenhuizen. Een Antenataal CTG bij de eigen eerstelijns verloskundige is dan ook kwalitatief goede zorg, dichtbij huis en veilig: ofwel, in de eerstelijn wanneer het kan en in het ziekenhuis wanneer het moet. Een mooi voorbeeld van doelmatige zorg. Daarnaast zorgt deze ontwikkeling aantoonbaar voor besparingen van de kosten van de Nederlandse geboortezorg en draagt het bij aan een structurele verschuiving van zorg.   

Aan de slag met het Antenataal CTG in jouw eerstelijns verloskundigenpraktijk? 

Op deze pagina vind je informatie over hoe je het Antenataal CTG in de eerstelijn implementeert. Hoe pak je dit aan: welke stappen zet je hierin, welke tools en documenten kunnen je hierin ondersteunen, aan welke kwaliteitseisen moet je voldoen? En zijn er misschien collega’s die al ervaring hebben met het implementeren van het Antenataal CTG in de eerstelijn? Je vindt deze informatie onder de verschillende tabjes op deze pagina. Ook vind je er de brief van het Zorginstituut die in 2021 heeft besloten dat het uitvoeren van het Antenataal CTG in de eerstelijn zorg is die verloskundigen “plegen te bieden”. 

Vragen 

Heb je als verloskundige een vraag over de implementatie van het Antenataal CTG in de eerstelijn? Bekijk eerst de verschillende onderwerpen op deze pagina. Daar vind je al veel antwoorden. Heb je na het lezen hiervan nog vragen, stuur dan een mail aan de werkgroep via CTG@KNOV.nl.  

Deel je ervaringen  

Heb je in jouw regio tijdens het implementatieproces (voorbereidingen tot en met implementatie) ervaringen opgedaan die je wil delen? Of ervaringen van cliënten? Of zijn er misschien handige templates die je hebt ontwikkeld? Deel het vooral met ons via CTG@KNOV.nl. De informatie voegen we dan toe op deze webpagina. Zo kunnen andere regio’s die het Antenataal CTG (gaan) implementeren hier ook hun voordeel mee doen. En waar mogelijk en passend kan het ook gebruikt worden in externe informatie, om zo samen bekendheid te geven aan het uitvoeren van het Antenataal CTG in de eerstelijns verloskundigenpraktijk. 

Implementatie van het Antenataal CTG in de eerstelijn 

• Aan de slag: vind hier de documenten die je nodig hebt (alleen voor leden)

  Bekijk de professionele standaard 

  In de professionele standaard lees je waar je als BIG-geregistreerde verloskundige aan moet voldoen wanneer je het Antenataal CTG in de eerstelijn wil gaan uitvoeren. Het gaat om het kunnen aantonen van bekwaamheid, samenwerking en kwaliteitsborging. De professionele standaard borgt de kwaliteit voor het Antenataal CTG in de eerstelijn. Ga naar de professionele standaard.  

  Bekijk ook de Checklist: aan welke kwaliteitseisen moet ik voldoen om het Antenataal CTG in de eerstelijn uit te mogen voeren?  

  Meer informatie over de invulling van bovenstaande onderdelen vind je in de professionele standaard. 

  Handboek  

  Het handboek ‘Implementatie Antenataal CTG in verloskundigenpraktijken’ geeft - waar mogelijk op onderzoeksresultaten gebaseerde - inzichten en aanbevelingen die je kunt gebruiken voor de implementatie van het Antenataal CTG in de eerstelijn. Denk hierbij aan informatie over zorginhoudelijke aspecten, logistiek en organisatie, CTG apparatuur en economische aspecten van een Antenataal CTG in de eerstelijn. Je vindt in het handboek ook uitkomsten van de tussentijdse evaluatie van de pilot Antenataal CTG in de eerstelijn. Ga naar het handboek Implementatie Antenataal CTG in verloskundigenpraktijken.

  Samenwerkingsafspraken uit de regio: voorbeelddocumenten 

  In verschillende regio's zijn samenwerkingsafspraken vastgelegd. Dit heeft geresulteerd in onderstaande documenten. Je kunt deze documenten als voorbeeld gebruiken om invulling te geven aan samenwerkingsafspraken in jouw regio.  

  Heb jij in jouw regio al een document opgesteld met daarin vastgelegde samenwerkingsafspraken? En wil je die delen? Heel fijn! Mail hiervoor naar ctg@knov.nl. 

  Voorbeelddocumenten

  • Protocol Antenataal CTG voor indicatie minder leven (voorbeelddocument VSV Nijmegen)
  • Samenwerkingsafspraken Antenataal CTG voor indicatie minder leven (voorbeelddocument VSV Zwolle)
  • Zorgpad Antenataal CTG foetale bewaking (voorbeelddocument VSV Nijmegen)
  • Zorgpad Antenataal CTG voor indicatie naderende serotiniteit (voorbeelddocument VSV Nijmegen)
  • Zorgpad Antenataal CTG voor indicatie uitwendige versie (voorbeelddocument VSV Nijmegen

  Tarief

  Het reguliere tarief voor het Antenataal CTG in de eerstelijn is voor 2023 vastgesteld op € 254,35. Bekijk voor meer informatie dit nieuwsbericht over het tarief voor Antenataal CTG in de eerstelijn. Zie ook de veelgestelde vragen onder het tabblad “Veelgestelde vragen”. 

  Tools 

  Verschillende handige tools die je kunt gebruiken wanneer je het Antenataal CTG in de eerstelijn wil implementeren. 

  - Rekentool en handleiding
  Voordat een verloskundigenpraktijk kan starten met de implementatie van het antenataal CTG moet een exploitatiebegroting worden opgesteld. Om je hierin te ondersteunen/faciliteren is een rekentool en een handleiding voor de rekentool ontwikkeld. Hiermee bereken je als verloskundige en/of budgethouder hoeveel CTG’s in de verloskundigenpraktijk nodig zijn om de werkelijke kosten daarvan te dekken op basis van de vergoeding van de zorgverzekeraar per CTG. 
  - Stroomschema voor het gebruik van Sense4baby: dit krijgt op korte termijn een update. 

• Aantonen bevoegd- en bekwaamheid: deelregister

  Het vak van verloskundigen is continu in ontwikkeling. Hierdoor zijn er nieuwe en extra vaardigheden waar een verloskundige zich in kan bekwamen. Deze bevoegdheden verdienen een plek in het Kwaliteitsregister Verloskundigen. Daar zijn en worden deelregisters voor ingericht. Op 1 november 2022 is het deelregister Antenataal CTG in de eerstelijn opgenomen in het Kwaliteitsregister voor Verloskundigen. Hiermee is ook aan de voorwaarde van het Zorginstituut voldaan. 
   
  De KNOV biedt met het deelregister een landelijk gedragen kwaliteitskader waaraan de zorg rondom het Antenataal CTG voor de indicaties minder leven, naderende serotiniteit en uitwendige versie in de verloskundigenpraktijk moet voldoen. Met een inschrijving in het Kwaliteitsregister Verloskundigen toon je aan dat je over de juiste bevoegdheden beschikt en in deskundigheidsbevordering investeert. Met de komst van het nieuwe deelregister Antenataal CTG in de eerstelijn kun je als verloskundige dus - naast dat je over de juiste bevoegdheden beschikt - nog beter laten zien dat je bekwaam bent in het uitvoeren van een Antenataal CTG in de eerstelijns verloskundigenpraktijk. Informatie over het deelregister en de criteria voor registratie vind je op de website van het Kwaliteitsregister Verloskundigen. 

• Basiscursus Antenataal CTG: scholing

  Informatie over de basiscursus Antenataal CTG in de eerstelijn vind je op de website van de Academie Verloskunde Maastricht en Vrouw & Zorg. 

• Cliëntinformatie

  Op de website deverloskundige.nl vind je informatie over het uitvoeren van een Antenataal CTG in de eerstelijns verloskundigenpraktijk. Op korte termijn wordt dit uitgebreid met een (digitale) folder voor zwangere vrouwen over het laten uitvoeren van een Antenataal CTG bij de eerstelijns verloskundige. Deze folder kun je in de verloskundigenpraktijk zowel digitaal gebruiken als geprint meegeven aan je cliënt.

• Informatie over de drie indicaties

  Het Antenataal CTG mag in de eerstelijn uitgevoerd worden bij drie indicaties: verminderde kindsbewegingen, naderende serotiniteit en uitwendige versie.  

  Multidisciplinaire richtlijn Foetale Bewaking 

  Er is een multidisciplinaire richtlijn Foetale Bewaking in ontwikkeling, waarbij het Antenataal CTG in de verloskundigenpraktijk bij drie indicaties als module wordt opgenomen. 

• Overige documenten

  Brief Zorginstituut over verrichten CTG door verloskundige
  In het tweede kwartaal van 2021 heeft het Zorginstituut geconcludeerd dat op basis van de beschikbare professionele standaard van de KNOV ‘Antenataal CTG in de eerstelijns verloskundigenpraktijk’ (2021) het uitvoeren van een Antenataal CTG kan worden gekwalificeerd als ‘zorg zoals verloskundigen die plegen te bieden’. Het Zorginstituut verwijst in hun brief naar twee voorwaarden, namelijk: 

  1. Scholing
  2. Samenwerking met gynaecoloog 

  Met het oog op deze eisen, zijn deze voorwaarden ook opgenomen in het deelregister Antenataal CTG in de eerstelijn. Bekijk de brief van het Zorginstituut.

• Overzicht regio’s en contactpersonen (alleen voor leden)

  Na Zwolle, Nijmegen en Amsterdam, zijn ook andere regio’s aan de slag gegaan met de implementatie van het Antenataal CTG in de eerstelijn. Een overzicht van de regio’s en contactpersonen die het Antenataal CTG in de eerstelijn hebben geïmplementeerd of hiermee bezig zijn, vind je in het document Overzicht regio's en contactpersonen. 

  Wil je dat jouw regio ook wordt opgenomen? Stuur de gegevens naar ctg@knov.nl, dan voegen we het toe aan het overzicht.

• Veelgestelde vragen (alleen voor leden)

  Heb je een vraag over de implementatie van het Antenataal CTG in de eerstelijn? Bekijk de verschillende onderwerpen op deze pagina en onderstaand document met Veelgestelde vragen. Daar vind je al veel antwoorden. Heb je na het lezen van alle informatie nog vragen, stuur dan een mail aan de werkgroep via CTG@KNOV.nl.  

  > Veelgestelde vragen Implementatie CTG in de eerstelijn

• Verschenen in de media

  • Skipr - Hartfilmpje bij verloskundige in de wijk 

  • Podcast Verloskundig Baken: Antentaal CTG in de eerste lijn 
    Verloskundigen Elise Neppelenbroek en Siegrid Hoekstra en gynaecoloog Olivier van der Heijden in gesprek over hun ervaringen met het Antenataal CTG in de eerste lijn.  

  Video Antenataal CTG

• Wetenschappelijk onderzoek

  Binnenkort verschijnen twee wetenschappelijke artikelen met resultaten uit de pilot regio’s. Op dit moment zijn de artikelen “under review”. Zodra deze artikelen zijn gepubliceerd, worden de resultaten openbaar gemaakt. De KNOV zal op dat moment hierover communiceren via haar website en de nieuwsbrief. 

• Werkgroep ondersteuning implementatie Antenataal CTG eerstelijn: contact (alleen voor leden)

  De werkgroep brengt aanvullende informatie die ondersteunt bij het implementeren van het Antenataal CTG in de eerstelijn.