Om jullie te inspireren en om van elkaar te leren, publiceren we de komende tijd een reeks interviews met betrokkenen van Kansrijke Start. Verloskundigen vertellen over hoe zij Kansrijke Start in hun gemeente hebben vormgegeven, waar ze tegenaan liepen en welke resultaten ze zien. Deze keer is Lotte Duis, eerstelijnsverloskundige in Doesburg, aan het woord. Voor drie van de vijf gemeentes uit haar werkgebied - Doesburg, Rheden en Brummen - en voor de VSV, zet ze zich in voor Kansrijke Start.
Hoe zijn jullie begonnen met Kansrijke Start?
Al heel lang geven we met de gemeente prenatale voorlichting, zij betalen dat. Dat wilden we samen gaan uitbreiden; meer laten zien wat betrokken partijen kunnen doen voor cliënten en in een aantrekkelijke, hybride vorm. Een beleidsmedewerker uit Doesburg vertelde over Kansrijke Start en stelde voor om te kijken of we gezamenlijk hierin konden optrekken.
We liepen er in Doesburg tegenaan dat zorgprofessionals elkaar niet goed kenden. Daar komt bij dat een kleine gemeente zoals Doesburg veel zorgprofessionals op het sociale vlak van buitenaf inhuurt. Bijvoorbeeld voor jeugdhulpverlening of begeleiding voor vrouwen. Die zorgverleners kennen wij niet en cliënten waaieren hierdoor uit naar allerlei zorgprofessionals, die niet allemaal even lang binnen onze gemeente blijven werken. We wilden dus eerst inzichtelijk maken welke partijen er in onze lokale coalitie zitten. Doesburg is klein, dus dat was eenvoudig te realiseren.
Met de lokale coalitiepartners gingen we om tafel om de behoeften te peilen. Doesburg heeft redelijk wat inwoners met een lage sociaaleconomische status. Er is best veel armoede en overgewicht bij kinderen: grote stadsproblematiek in een klein stadje. We waren het erover eens dat we voor deze doelgroep iets willen betekenen. We hebben een heel gemotiveerde beleidsmedewerker en zelf ben ik ook erg enthousiast. Als twee kartrekkers brachten we de boel op gang.
Wat doen jullie concreet als lokale coalitiepartners?
We hebben een werkbeschrijving om te kunnen bepalen wie - kinderen en ouders – zich in een kwetsbare situatie bevindt, hoe we die kunnen signaleren, wie waarvoor verantwoordelijk is en naar wie we kunnen verwijzen.
De focus ligt op het ondersteunen van ouders en kinderen in onze eigen gemeente. Wij wilden weten waar mensen in een kwetsbare situatie de best passende ondersteuning kunnen krijgen. Wat we willen voorkomen is dat zij met sociale problematiek onbedoeld in het medische domein ‘verdwijnen’. Dat is dure zorg en soms zijn deze mensen beter geholpen met lokale, sociale zorg.
In het verleden zagen we dat mensen via via ineens in een ziekenhuis 25 kilometer verderop terecht kwamen. Die zorgprofessionals zijn niet bekend met de wijken en straten waar deze mensen wonen en de bijbehorende sociale achtergrond. Ook heeft niet iedere cliënt eigen vervoer, wat een ziekenhuisbezoek lastig en duur maakt. Daarbij gaan mensen meestal maar kort naar een poli of een maatschappelijk werker. Zodra een vrouw bevallen is, houdt dat op, terwijl de problemen niet ineens weg zijn.
Waar liepen jullie tegenaan in het samenwerken in een lokale coalitie?
Je moet cliënten toestemming vragen of je persoonlijke informatie mag delen. Het was lastig daar gezamenlijk een goede aanpak voor te vinden. We hebben nu een vorm waarbij we dit met cliënten en eventueel hun partners samen organiseren. Ze kiezen zelf of ze aanwezig willen zijn wanneer we met andere professionals bespreken welke ondersteuning nodig is.
Zie je nadelen van Kansrijke Start in een kleine gemeente?
Omdat we een kleine stad zijn, hebben alle omliggende ziekenhuizen en zorgorganisaties hun eigen focus. En die is niet altijd gericht op Doesburg, maar eerder op een grote gemeente. Het is aan ons om zorgorganisaties te enthousiasmeren om samen te werken, te laten zien dat het de investering waard is. We hebben het geluk dat we snel op Kansrijke Start zijn ingestapt. Als voorloper hadden we de tijd om iets op poten te zetten voordat er meer bekendheid kwam.
En voordelen?
Je leert elkaar gemakkelijk kennen, je weet precies wie wie is. Ook hebben we het geluk dat er in Doesburg een vast team zit, met daarin het CJG, maar ook de verpleegkundige van het consultatiebureau en mensen van de gemeente die het sociale domein in hun portefeuille hebben. Ouders en cliënten kunnen hier altijd bij terecht. Geen loketfunctie dus. En ze zitten ook letterlijk dichtbij. Dat en een bekend gezicht maakt het makkelijk en toegankelijk voor cliënten en voor ons.
Hoe zie jij de rol van verloskundige in Kansrijke Start?
Ik vind het heel belangrijk om het sociale domein meer bij ons vak te betrekken. We kunnen heel veel veranderingen teweegbrengen in leefstijl, bijvoorbeeld door te stoppen met roken, maar als verloskundige heb je ook een prachtige mogelijkheid om een gezin zo goed mogelijk op weg te helpen om hun kind de beste start te geven. Een cliënt is zo veel meer dan alleen een zwangere vrouw. Het is belangrijk dat je daarnaar vraagt. Alleen dan kan je een compleet plaatje maken en samen met hen zorgen voor die beste start voor hun kind.
Zie je al resultaat in de praktijk?
Het is fijn dat we elkaar kennen. We werken efficiënter en dat scheelt frustratie bij iedereen. Op het consultatiebureau hier zeiden ze: we zien bijna nooit meer iemand met een probleem waarbij we denken: hè, waarom wist de verloskundige dit niet?
Als je mensen kan helpen, dan draagt dat bij aan betere resultaten. Dat vertaalt zich niet altijd direct terug in meetbare cijfers, maar het is fijn als je als cliënt gehoord wordt, dat je gezien wordt voor wie je bent en beseft dat je meer bent dan je problemen. Daar kunnen we nu beter bij helpen.
Tips
- Zet een lokale coalitie op en maak inzichtelijk wie hier allemaal onderdeel van zijn. Neem geen namen op – mensen wisselen nogal eens van baan – maar de namen van instanties.
- Bekijk wat je nog mist, waar liggen voor jouw praktijk de kansen? Zet daarop in bij de gemeente of in de lokale coalitie. Door bijvoorbeeld prenatale voorlichting via de gemeente onder Kansrijke Start te voegen, kun je dit vergoed krijgen.
Bekijk ook de voorgaande interviews over Kansrijke Start:
- Kansrijke Start in Utrecht Overvecht - juni 2022
- De rol van de verloskundige - mei 2022