Prenataal huisbezoek JGZ

Laatste update: 30 maart 2023
Plaatsingsdatum: 22 september 2021

Het NCJ heeft een handreiking Prenataal huisbezoek opgesteld in opdracht van VWS. De handreiking is opgesteld als samenwerkingskader voor alle professionals die bij de zorg voor zwangeren betrokken zijn. Verschillende partijen uit de jeugd- en geboortezorg, waaronder de KNOV, maakten deel uit van het expertiseteam van het NCJ om hier input voor te geven. De handreiking geeft kaders aan voor de uitvoering, maar schrijft de uitvoering niet tot in detail voor, omdat dit voor elke regio anders kan zijn. Op lokaal en regionaal niveau zijn de partijen samen aan zet om hun samenwerking vorm te geven en uitvoeringsafspraken te maken aangepast aan hun specifieke situatie. 

Achtergrondinformatie

Eind 2021 heeft de Eerste Kamer de wetswijziging van de Wet publieke gezondheid aangenomen en deze trad per 1 januari 2022 in werking. Deze wetswijzing betekent dat alle gemeenten een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg aan zwangeren en/of hun gezinnen in een kwetsbare situatie moeten aanbieden. Voor het prenatale huisbezoek door de JGZ wordt jaarlijks een budget van 5,3 miljoen euro in het gemeentefonds gestort. 

De wetswijziging betekent dat alle gemeenten in Nederland het huisbezoek vanaf 2022 aanbieden. Daardoor kan de jeugdverpleegkundige al vroeg in de zwangerschap, na signalering door de verloskundig zorgverlener, hulp en ondersteuning bieden aan zwangeren en hun gezinnen in een kwetsbare situatie. Hierbij staat voorop dat het prenatale huisbezoek op basis van vrijwilligheid is. 

Waarom de JGZ?

De jeugdverpleegkundige kent het sociale domein en heeft de benodigde expertise om een zwangere en haar gezin in een kwetsbare situatie te begeleiden. Ook kan er zo voor de geboorte al het vertrouwen worden opgebouwd met de (aanstaande) ouders en kan er continuïteit worden geboden. Het prenataal huisbezoek aan (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie is een belangrijke versterking van het actieprogramma Kansrijke Start. Met het actieprogramma wordt gestimuleerd dat partijen rondom de eerste 1000 dagen van een kind lokaal de handen ineenslaan om meer kinderen een kansrijke start te bieden. 

  • Eind 2021 heeft de Eerste Kamer de wetswijziging van de Wet publieke gezondheid aangenomen en deze treedt per 1 januari 2022 in werking. Deze wetswijzing betekent dat alle gemeenten een prenataal huisbezoek door de jeugdgezondheidszorg aan zwangeren en/of hun gezinnen in een kwetsbare situatie moeten aanbieden. Voor het prenatale huisbezoek door de JGZ wordt jaarlijks een budget van 5,3 miljoen euro in het gemeentefonds gestort.

    Momenteel biedt een aantal gemeenten al een prenataal huisbezoek door de JGZ aan. De wetswijziging betekent dat alle gemeenten in Nederland het huisbezoek vanaf 2022 aanbieden. Daardoor kan de jeugdverpleegkundige al vroeg in de zwangerschap, na signalering door de verloskundig zorgverlener, hulp en ondersteuning bieden aan zwangeren en hun gezinnen in een kwetsbare situatie. Hierbij staat voorop dat het prenatale huisbezoek op basis van vrijwilligheid is.

  • De jeugdverpleegkundige kent het sociale domein en heeft de benodigde expertise om een zwangere en haar gezin in een kwetsbare situatie te begeleiden. Ook kan er zo voor de geboorte al het vertrouwen worden opgebouwd met de (aanstaande) ouders en kan er continuïteit worden geboden. Het prenataal huisbezoek aan (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie is een belangrijke versterking van het actieprogramma Kansrijke Start. Met het actieprogramma wordt gestimuleerd dat partijen rondom de eerste 1000 dagen van een kind lokaal de handen ineenslaan om meer kinderen een kansrijke start te bieden.