Plaatsingsdatum: 09 mei 2022
Op deze pagina vind je verschillende tools en inspirerende voorbeelden over wat jij als verloskundige in de praktijk kunt doen om de begeleiding van een zwangere in een kwetsbare situatie te verbeteren.
-
Uitgebreid overzicht informatie zwangerschap, geboorte en kraamtijd in verschillende talen
Doel
In de eigen taal informeren van anderstaligen, laaggeletterden en gezinnen in kwetsbare situaties over zwanger zijn en de geboortezorg in Nederland.
Omschrijving
Om anderstaligen en laaggeletterden goed te informeren over onderwerpen als zwangerschap, geboorte en kraamtijd heeft de werkgroep kwetsbare zwangere van VSV Eendracht een zeer uitgebreid overzicht gemaakt van informatiemateriaal en websites in verschillende talen.
Meer informatie
Zie het 'Informatiedocument anderstaligen en laaggeletterden'.
Dit document vind je via Materialen en voorlichting - KansrijkeStartUtrecht onder Downloads & Links.
-
Animaties geboortezorg in verschillende talen
Doel
In de eigen taal informeren van anderstaligen, laaggeletterden en gezinnen in kwetsbare situaties over zwanger zijn en de geboortezorg in Nederland.
Omschrijving
Voor anderstaligen, laaggeletterden en gezinnen in kwetsbare situaties heeft de regio IJmond Geboortezorg vijf animaties ontwikkeld over zwangerschap en gezondheid, het geboortezorgsysteem in Nederland en sociale ondersteuning. IJmond Geboortezorg heeft het CPZ toestemming gegeven om de animaties zo aan te passen dat ze geschikt zijn voor algemeen gebruik. Alle vijf animaties hebben een algemene afsluiting waardoor ze ook ingezet kunnen worden op websites en in wachtkamers van andere regio’s. Hieronder vind je vijf verschillende animaties in de talen Engels, Pools, Arabisch en Turks.
Meer informatie
-
Eenvoudig voorlichtingsmateriaal
Doel
Informeren van migranten, laaggeletterden en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden over zwangerschap en ouderschap.
Omschrijving
Pharos ontwikkelde eenvoudig voorlichtingsmateriaal en beeldverhalen die door professionals en vrijwilligers gebruikt kunnen worden in de zorg voor migranten, laaggeletterden en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Er is informatie over onder andere zwanger worden, zwanger zijn, wat als mijn baby huilt, stoppen met roken en in contact zijn met je kindje.
Meer informatie
-
Een tolk inschakelen
Omschrijving
Je hebt als zorgverlener informatieplicht. Op het moment dat er sprake is van een complexere vraag/situatie dan is het vrijwel onmogelijk om zonder tolk te werken. Per 1 januari 2023 worden tolken in de geboortezorg vergoed door de zorgverzekeraars.
Bij vrijwillige tolken of tolken die een vrouw zelf meeneemt (kinderen zijn nooit een tolk) is het raadzaam om ter controle aan de vrouw te vragen wat zij van het gesprek heeft begrepen. Houd in het achterhoofd dat een zelf meegenomen tolk soms een signaal is van mensenhandel.
Vertaalapps vertalen niet altijd even betrouwbaar, zeker niet als je van het Nederlands in het Oekraïens en vice versa wilt vertalen. De kwaliteit van vertalen door apps neemt toe als je vanuit of naar het Engels laat vertalen.
Benoem tijdens consulten de mogelijkheid aantekeningen te maken, ook als een tolk beschikbaar is. Actieve participatie tijdens het consult leidt namelijk tot minder verlies van informatie. Vanzelfsprekend mag een vrouw het gesprek tijdens een consult ook opnemen om opnieuw te luisteren. Nogmaals: kinderen zijn nooit een tolk!
Beslisboom Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg
Heb je te maken met een zwangere die een andere taal spreekt? Op deze website zijn de mogelijkheden te vinden voor het (vergoeden van het) inschakelen van een tolk: Tolk voor geboortezorg (zoschakeltueentolkin.nl)
Kijk voor meer informatie op deze pagina: Tolk (tarief) - KNOV
-
KNOV ketenrichtlijn geboortezorg asielzoeksters
Doel
Afstemmen van de geboortezorg voor asielzoeksters om dubbele zorg of hiaten in de zorg te voorkomen en continuïteit van de zorg te garanderen.
Omschrijving
Zwangere asielzoeksters hebben vaak te maken met verloskundige zorg op meerdere plaatsen in Nederland. Dit komt door organisatorische overplaatsingen (COA) en verwijzingen (zorgverleners). De afstemming hiervan moet beter om dubbele zorg of hiaten in de zorg te voorkomen en continuïteit van de zorg te garanderen.
Ook voor statushouders is het soms lastig om ingang tot de juiste zorg te vinden. Het hebben van 'korte lijnen' tussen ketenpartners die gecontracteerd zijn voor de zorg op een COA-locatie blijkt een belangrijke factor voor het leveren van goede zwangerschapsbegeleiding en geboortezorg.
Meer informatie
-
KNOV toolbox leefstijl
Doel
Ieder kind verdient een gezonde start. Binnen de geboortezorg is er dan ook veel aandacht voor de leefstijlthema’s gezonde voeding, stoppen met roken en het gebruik van alcohol van (aanstaande) ouders. Als verloskundige heb je een belangrijke rol en kun je ouders hierbij adviseren.
Omschrijving
Om je hierbij (op weg) te helpen heeft de KNOV toolboxen met hulpmiddelen voor zowel jezelf als voor je cliënten ontwikkeld voor de thema’s alcohol, roken en voeding.
Meer informatie
-
CenteringPregnancy
Doel
Bij CenteringPregnancy staan de wensen en behoeften van de cliënt centraal. Dit leidt tot betere gezondheidsuitkomsten en meer tevredenheid over de kwaliteit van zorg.
Professionals ervaren dat zij door het Centering-model beter aansluiten bij het kennisniveau en de belevingswereld van de cliënt. Het verhoogt hun werkplezier.
Omschrijving
Zwangeren volgen, samen met andere zwangeren die in dezelfde periode zijn uitgerekend, bijeenkomsten bij de verloskundige. Daarin zijn de individuele medische controles opgenomen, maar is ook specifiek aandacht voor het leren van elkaar, community building en onderlinge steun en empowerment.
Meer informatie
-
Centering-zorg voor Eritrese zwangeren
Doel
Informeren in eigen taal van Eritrese zwangeren via cultuursensitieve en groepsgewijze Centering-zorg, specifiek voor deze doelgroep.
Omschrijving
Eritrese zwangeren spreken vaak nog geen Nederlands, ze weten nog weinig van de Nederlandse cultuur en geboortezorg, en het verschil met hun eigen land is groot. Tegelijk is het een groep in een zeer kwetsbare situatie in de geboortezorg: zwangere vluchtelingen in Nederland lopen meer risico op moedersterfte, babysterfte en complicaties rond zwangerschap en geboorte. Het is daarom extra belangrijk dat deze zwangeren op tijd in beeld zijn en weten bij welke klachten ze de verloskundige moeten bellen. Om deze groep goed te kunnen informeren is een cultuursensitieve en groepsgewijze Centering-zorg voor Eritrese zwangeren ontwikkeld.
De vrouwen komen in totaal tien keer bijeen en praten met elkaar -in eigen taal- over thema’s rond zwangerschap, bevalling en geboorte die voor hen relevant zijn. Iedereen mag iemand aanmelden, er zijn geen voorwaarden en deelname is kosteloos.
Meer informatie
-
CenteringPregnancy voor anderstaligen
Omschrijving
Dit betreft twee initiatieven die (nog) niet landelijk beschikbaar zijn, maar wellicht inspireren om zoiets te organiseren als er een bepaalde doelgroep anderstaligen in jouw regio is.
In Utrecht is een pilot uitgevoerd voor CenteringPregnancy met Arabischsprekende co-begeleiders. In Den Haag wordt groepsgewijze zwangerschapsbegeleiding gegeven voor Turkssprekende vrouwen.
Zwangeren die vanwege de oorlog zijn gevlucht uit Oekraïne, kunnen gratis deelnemen aan online groepsgewijze ondersteuning in eigen taal. Er is elke week een online bijeenkomst. Deelnemers kunnen in- en uitstromen wanneer ze willen.
Meer informatie
- Groepsgewijze zorg voor Turks sprekende Haagse zwangeren - CenteringZorg
- Oekraïense Zwangeren - CenteringZorg
-
Signalenkaart Armoede
Doel
De signalenkaart armoede is bedoeld voor eerste en tweedelijnshulpverleners, om signalen van armoede te herkennen én om er de juiste ondersteuning voor te vinden.
Omschrijving
Op de signalenkaart armoede is het volgende te vinden:
- Lijst met kenmerken van armoede
- Tips om signalen bespreekbaar te maken
- Mogelijke oplossingen: overzicht van landelijke regelingen en mogelijkheden van gemeenten
Meer informatie
-
Handreiking ‘omgaan met armoede in de jeugdgezondheid’
Doel
Vroegtijdig signaleren van toekomstige ouders en gezinnen die leven in armoede, zodat waar mogelijk ondersteuning geboden kan worden.
Omschrijving
In Nederland groeit 1 op de 13 kinderen op in armoede. Professionals in de geboortezorg en jeugdgezondheidszorg spelen een belangrijke rol in het signaleren van kinderarmoede en in het helpen voorkomen dat dit leidt tot problemen in de gezondheid, ontwikkeling en opvoeding. Het helpt hen als zij meer kennis krijgen over wat opgroeien of leven in armoede betekent en als zij weten wat ze kunnen doen. Deze handreiking geeft ze daarin handvatten.
Meer informatie
-
Toolkit laaggeletterdheid
Doel
2,5 miljoen Nederlanders kunnen niet goed lezen en schrijven. Door de omgeving wordt dit vaak niet opgemerkt, omdat laaggeletterden meestal niet voor dit probleem uit durven komen. De toolkit Laaggeletterdheid helpt om laaggeletterdheid te herkennen en geeft handvatten voor de communicatie met deze groep cliënten.
Omschrijving
De LHV ontwikkelde een toolkit Laaggeletterdheid om te weten op welke signalen je kan letten en welke risicomomenten er zijn. De toolkit, de bijbehorende poster en checklists helpen om laaggeletterde cliënten de extra ondersteuning te geven die zij nodig hebben.
De toolkit bevat praktische informatie met:
- Handige tips
- Veelvoorkomende situaties
- Casussen
- Smoezen-top10
Meer informatie
-
KNOV Inspiratiekaarten positieve gezondheid
Doel
Bij Positieve Gezondheid gaat het erom dat de beweging vanuit de zwangere komt. Je faciliteert de zwangere om bij het inzicht te komen dat ze nodig heeft en wat nu het beste zou zijn: je helpt haar om bij haar vragen de eigen antwoorden te vinden. Zo draag je bij aan meer veerkracht en eigen regie van de zwangere.
Omschrijving
Bij Positieve Gezondheid staat een betekenisvol leven centraal. Door een bredere kijk op gezondheid spreek je de eigen regie van mensen aan en versterk je hun veerkracht om met uitdagingen in het leven om te gaan. De Inspiratiekaart Verloskundige helpt bij het gesprek met de zwangere vanuit Positieve Gezondheid en gaat verder dan de sociale kaart.
Meer informatie
-
Met ouders in gesprek over hun netwerk – stappenplan
Doel
Meer zicht krijgen op het netwerk opent het gesprek over hoe ouders (meer) steun kunnen ervaren uit hun netwerk. Dit is in het bijzonder belangrijk voor ouders die daar hulp of begeleiding bij kunnen gebruiken. Sommigen zijn zich daar niet bewust van, of zullen hier niet uit zichzelf over beginnen.
Omschrijving
Een netwerkkaart is een hulpmiddel om het netwerk van (aanstaande) ouders in beeld te krijgen. Het gaat zowel om steun mensen uit hun eigen netwerk als betrokken professionals. Hier vind je een handleiding om samen het netwerk te tekenen.
Meer informatie
-
Zelfscan voor professionals en teams die actief zijn in de eerste 1000 dagen
Doel
Deze ‘zelfscan’ is ontwikkeld om inzicht te krijgen in de vaardigheden die voor jou als verloskundige van belang zijn om juist ook de (aanstaande) gezinnen met in een verhoogde kwetsbare situatie goed te bereiken en ondersteunen.
Omschrijving
Met de zelfscan kun je jezelf scoren op de vaardigheden die van belang zijn en vind je praktische tips en suggesties om jezelf op je aandachtpunten te ontwikkelen. De zelfscan is ook geschikt om samen met collega's of als team in te vullen en te bespreken.
Meer informatie
-
Talk2mama
Doel
Het doel van Talk2Mama is om toekomstige moeders in een kwetsbare situatie beter te begeleiden tijdens de zwangerschap en het gesprek met hen visueel te ondersteunen. De eenvoudige en heldere pictogrammen kan je met deze gebruiksvriendelijke app los gebruiken of toepassen in checklists en stappenplannen.
Omschrijving
Talk2Mama is een beeldtaal voor toekomstige moeders in een kwetsbare situatie. Met de gratis Talk2Mama-app kan deze beeldtaal ingezet worden als ondersteunende communicatietool voor professionals die werken met deze moeders. Deze doelgroep is breed, o.a.: laaggeletterden, statushouders, LVB-moeders, tienermoeders en verstandelijk gehandicapte moeders.
Talk2Mama is ontwikkeld voor en door mensen uit de praktijk. Professionals uit de jeugdzorg en geboortezorg hebben meegedacht en getest tijdens de ontwikkeling van zowel de beeldtaal als de app.
Meer informatie