Totstandkoming KNOV-richtlijnen

KNOV-standaarden en standpunten zijn richtlijnen voor het verloskundig handelen. Ze worden opgesteld door het team Richtlijnontwikkeling van de KNOV, samen met een werkgroep van verloskundigen en eventueel andere deskundigen op dat specifieke gebied. Standaarden en standpunten beschrijven de taak van de verloskundigen bij het uitvoeren van verloskundige handelingen, screening, diagnostiek en het bepalen van verloskundig beleid. Ze worden door de Verloskundige Adviesraad Standaarden (VAS) geaccordeerd en aan het KNOV-bestuur aangeboden. Het bestuur van de KNOV stelt de richtlijn definitief vast. 

• Voor wie zijn richtlijnen bedoeld?

  KNOV-richtlijnen zijn richtinggevend voor het professioneel handelen van verloskundigen in hun zorg voor zwangeren. 

• Definities van de verschillende richtlijnen

  De KNOV ontwikkelt standaarden en standpunten. 

  Standaarden worden ontwikkeld vanuit evidence based richtlijnontwikkeling. De ontwikkeling start met een knelpuntenanalyse. Hieruit komt een aantal vragen. Deze vragen worden uitgezet in een systematische literatuursearch. De gevonden literatuur wordt beoordeeld en vertaald naar aanbevelingen voor de zorg. Zodra de conceptrichtlijn klaar is, start een commentaarfase. Verloskundigen, cliëntenorganisaties en andere betrokken professionals kunnen in deze fase commentaar geven. Na verwerking van het commentaar stelt de VAS de definitieve standaard vast en ontvangt het KNOV-bestuur de richtlijn voor definitieve vaststelling. 

  Standpunten worden ontwikkeld als er ontwikkelingen zijn in de maatschappij of in de verloskunde, die vragen om een mening. Evidence based ontwikkeling weegt minder zwaar bij een standpunt. Soms leent het onderwerp zich er niet voor. Het komt ook voor dat andere partijen dit al gedaan hebben. De procedure om tot een definitief standpunt te komen, is gelijk aan die van een standaard.  

• Doel van de richtlijnen

  Richtlijnen dragen bij aan verbetering van de kwaliteit van verloskundige zorg. Hierdoor ontstaat minder variatie in handelen in de verloskundige zorg en meer transparante zorg. 

• De Verloskundige Adviesraad Standaarden (VAS)

  De VAS adviseert het bestuur over richtlijnontwikkeling binnen de KNOV. 

  Taken van de VAS: 

  • prioriteren onderwerpen voor richtlijnontwikkeling 
  • proces van richtlijnontwikkeling bewaken 
  • toetsen van de wetenschappelijke inhoud van de richtlijn 
  • toetsen van de aanbevelingen in de richtlijn aan de uitgangspunten van verloskundige zorg. 

  De VAS bestaat uit zeven verloskundigen en een secretaris (teamhoofd afdeling richtlijnontwikkeling). Elk VAS-lid zit op persoonlijke titel in de raad. 

• De werkgroep

  De werkgroep is klankbordgroep voor de schrijvers van de richtlijn. De werkgroep is zo samengesteld dat alle meningen uit het werkveld vertegenwoordigd worden. Van de start tot het opleveren van de richtlijn vinden zes tot acht werkgroepvergaderingen plaats. 

  Taken van de werkgroep: 

  • richtlijn aan laten sluiten bij de visie op verloskundige zorg 
  • meedenken over uitgangsvragen van de richtlijn 
  • meedenken over resultaten en conclusies van het literatuuronderzoek 
  • meedenken over formuleringen van aanbevelingen voor de praktijk 
• Commentaarfase

  In de commentaarfase wordt de conceptrichtlijn voorgelegd aan toekomstige gebruikers van de richtlijn. Het gaat dan om verloskundigen, de opleidingen tot verloskundigen, vertegenwoordigers van andere betrokken beroepsgroepen, inhoudsdeskundigen en cliëntenvertegenwoordigers. 

  Doel van de commentaarfase: 

  • creëren van draagvlak voor de richtlijn 
  • opsporen van onvolkomenheden 
  • vernemen van nieuwe inzichten en aanvullingen 
  • opsporen van onvoorziene implementatieproblemen 

  Team richtlijnontwikkeling verwerkt en bespreekt het binnengekomen commentaar . Na verwerking van het commentaar bespreken het hoofd van richtlijnontwikkeling, de VAS en de werkgroep met elkaar de richtlijn. Deze besprekingen leiden tot een definitieve versie van de richtlijn. 

• Autorisatie

  Zodra de richtlijn klaar is, ontvangen de VAS en daarna het KNOV-bestuur deze voor accordatie. Na accordatie krijgt de richtlijn de officiële status.