Een kwart van de vrouwen kreeg tijdens de bevalling een gewenste ruggenprik niet of moest
naar eigen zeggen lang wachten. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag & Ouders van Nu, dat zij uitvoerden naar aanleiding van de media-aandacht in mei 2021 over vrouwen die tijdens hun bevalling geen ruggenprik kregen toen zij daarom vroegen. EenVandaag ondervroeg bijna tienduizend vrouwen over hoe zij de zorg en pijnbestrijding bij hun bevalling hebben ervaren. Verloskundige en wetenschappelijk onderzoeker Anna Seijmonsbergen reageerde zaterdag 28 augustus 2021 in de uitzending op de resultaten en reportages.
Belangrijkste uitkomsten van het onderzoek
- 64% van de vrouwen gaf aan het liefst zonder pijnbestrijding te bevallen; 12% wilde graag met pijnbestrijding bevallen.
- Van de vrouwen die om een ruggenprik vroegen, kreeg 21% hem niet, waarvan 7% vanwege organisatorische redenen. Bij de overigen was de baring al te ver gevorderd. Daarnaast gaf 17% van de vrouwen aan lang te hebben moeten wachten voordat ze de ruggenprik kregen.
- 18% van de vrouwen met een medische indicatie gaf aan dat ze vonden dat de zorgverlener te weinig aanwezig was, terwijl 95% van de vrouwen die thuis beviel vond dat ze precies genoeg begeleiding had gehad.
- Vrouwen die thuis waren bevallen, waren op alle onderwerpen tevredener dan vrouwen die poliklinisch of met een medische indicatie bevielen. Ze vonden de communicatie en begeleiding beter en hadden vaker het gevoel dat hun pijn serieus werd genomen
- 40% van de vrouwen heeft haar bevalling als niet (zo) zwaar ervaren. Dit is met name de groep vrouwen die thuis bevallen is: 62% van hen vond de bevalling niet (zo) zwaar. Van de vrouwen die poliklinisch bevielen, was dit 41% en bij een medische indicatie 31%.
- 78% van de vrouwen gaf aan continuïteit van zorgverlener voor zowel prenatale als natale zorg belangrijk te vinden en 34% gaf aan dat ze het prettig zou vinden als de zorgverlener non-stop zou blijven vanaf het eerste moment.
Toelichting Anna Seijmonsbergen
Anna Seijmonsbergen-Schermers, verloskundige en onderzoeker bij de afdeling Verloskundige Wetenschap van Amsterdam UMC en de AVAG, laat in haar toelichting weten dat een ruggenprik altijd beschikbaar zou moeten zijn voor vrouwen die het nodig hebben. In 2008 is in de richtlijn “Pijnbehandeling tijdens de bevalling” afgesproken dat voor alle vrouwen een ruggenprik beschikbaar zou moeten zijn, 7 dagen per week 24 uur per dag. Als dit in bepaalde ziekenhuizen niet in praktijk gebracht wordt, moet dit nodig geëvalueerd worden.
Wat het onderzoek van EenVandaag ook duidelijk maakt is dat een grote groep vrouwen vindt dat ze onvoldoende begeleid is. De meeste vrouwen willen zonder pijnbestrijding bevallen en goed begeleid worden. Aan de ene kant moet dus geregeld worden dat alle vrouwen een ruggenprik moeten kunnen krijgen. Aan de andere kant moet de ruggenprik geen vervanging zijn van goede begeleiding en moeten we ook daarmee aan de slag. Veel vrouwen vinden het belangrijk dat ze begeleid worden door een zorgverlener die ze al kennen uit de zwangerschap. Dat is in Nederland bij nog teveel bevallingen niet de praktijk. Ook gaven veel vrouwen in het onderzoek aan dat de zorgverlener weinig aanwezig was. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat zowel continuïteit van zorgverlener als continue begeleiding tijdens de bevalling leidt tot minder behoefte aan pijnbestrijding, een positievere bevalervaring en minder ingrepen, zoals een kunstverlossing en episiotomie.
In de reportages van EenVandaag werd gesproken over de cultuur in Nederland en of die cultuur zou moeten veranderen, zodat een ruggenprik gemakkelijker geregeld zou kunnen worden. Volgens Anna Seijmonsbergen en de KNOV is het echter niet de cultuur die moet veranderen, maar de slechte ervaringen van vrouwen die aangepakt moeten worden. De meeste vrouwen willen namelijk zonder ruggenprik bevallen, omdat ze zich bewust zijn van de nadelen, zoals een langdurigere bevalling en meer kans op een kunstverlossing en episiotomie. De meeste vrouwen kijken goed terug op een fysiologische bevalling zonder ruggenprik. Als een ruggenprik wel nodig is, dan is dat prima en moet dit ook tijdig geregeld kunnen worden. Vrouwen hoeven daarover niet het gevoel te hebben dat ze hebben gefaald.
Dankzij de Nederlandse bevalcultuur hebben we juist een unieke keuzevrijheid die bijna nergens anders ter wereld aanwezig is en die we moeten koesteren. Vrouwen moeten zelf de keuze kunnen maken waar ze willen bevallen en of ze dit zonder of met pijnbestrijding willen doen. Zowel de thuisbevalling, als de ziekenhuisbevalling, en de bevalling zonder of met ruggenprik: beiden moeten we faciliteren.
Uitzending gemist?
Via deze link kun je de uitzending terugkijken.
Alle onderzoeksresultaten vind je in het Opiniepanel Rapport: Zorg en pijnbestrijding bij de bevalling. En in dit bericht: 40 procent van vrouwen vond bevalling niet zo zwaar en dat geldt met name voor thuisbevallers.