Bo geboortezorg, KNOV, NVOG en de Patientenfederatie Nederland (hierna te noemen ‘de vier kernpartijen’) bieden met genoegen het rapport ‘Stip op de horizon voor de geboortezorg’ aan, met als ondertitel ‘Gezondheid van zwangere vrouw en kind als startpunt voor visie op bekostiging’.
Op verzoek van VWS hebben wij in het voorjaar intensief samengewerkt aan deze gezamenlijke visie. Na dit rapport medio juli met VWS en de NZa te hebben besproken, informeren wij jullie hier graag over.
Wat was de aanleiding
De kwaliteit van de geboortezorg staat voor ons allen altijd boven aan de agenda. Op 1 september 2020 verscheen het ‘Advies toekomst bekostiging integrale geboortezorg’ van de NZa, met het voorstel om de integrale bekostiging regulier te maken en de monodisciplinaire bekostiging per 2028 te beëindigen. Dat voorstel heeft, net zoals eerdere rapporten over integrale bekostiging, veel reacties ontlokt. In december 2020 is in het bestuurlijk overleg met VWS en de geboortezorgpartijen besloten om met de vier kernpartijen samen te komen tot een nieuw voorstel voor stip op de horizon. Dat is verwoord in de brief van de minister aan de Tweede Kamer van 26 januari 2021.
Het proces
In het voorjaar van 2021 is door VWS aan het adviesbureau Common Eye gevraagd om met de vier kernpartijen aan de slag te gaan. De andere partijen uit de geboortezorg hebben de mogelijkheid gehad hiervoor hun visie in te brengen. In een intensief proces met interviews, drie werkconferenties en diverse tussenversies zijn we gekomen tot deze stip op de horizon waar we wij het als vier kernpartijen over eens zijn.
Jullie weten ook dat de samenwerking in de geboortezorg een lange en bewogen historie kent. We zijn de menings- en visieverschillen in dit proces niet uit de weg gegaan en hebben diepgaande discussies gevoerd. Met wederzijds respect hebben we elkaar bevraagd en gezocht naar de punten van overeenstemming. Hierbij bleek steeds weer dat als we teruggaan naar het ‘waarom’, de gedeelde ambitie, een goede zorg voor moeder en kind ons allen bindt.
Essentie van de stip op de horizon
In de gesprekken hebben we geconstateerd dat de huidige vorm van integrale bekostiging niet als stip op de horizon kan dienen, zowel niet inhoudelijk als voor wat betreft het draagvlak bij partijen en hun achterbannen. In het rapport zijn ook de kernbezwaren verwoord. Wij stellen een bekostiging voor waarbij de inhoud en kwaliteit leidend zijn bij financiering van zorg en om die reden willen wij bekostiging op basis van cliëntprofielen verder uitwerken.
We stellen een nieuw bekostigingsmodel voor met de volgende uitgangspunten, die de gemeenschappelijke basis dienen, waarbij de zorgstandaard integrale geboortezorg leidend is:
- De zwangere vrouw en het zwangerschapsproces als uitgangspunt
- Iedere zwangerschap is uniek, en tegelijkertijd zijn er overeenkomsten; cliëntprofielen’
- Goede zorg bij zwangerschap vraagt om brede samenwerking
- Lerende organisatie: openheid en transparantie over kwaliteit en uitkomsten
- Geboortezorg is ook acute zorg, en dat vraagt om beschikbaarheid
- Samen organiseren is nodig, en dat kan niet vrijblijvend zijn.
Daarbij zijn alle kernpartijen het erover eens dat de huidige IGO’s, als organisatievorm, gecontinueerd kunnen worden. Er is veel in de IGO’s geïnvesteerd en bovendien kunnen we leren van de lessen die in deze IGO’s zijn en worden opgedaan. Binnen de huidige IGO’s alsook binnen andere organisatievormen kan geëxperimenteerd worden met de financiering middels cliëntprofielen.
Het vervolgproces
Wij, de vier kernpartijen, hebben deze zoektocht naar een stip op de horizon ervaren als een constructief proces en hebben aangeven dat wij met elkaar verantwoordelijkheid willen nemen voor een vervolg. Een vervolgproces waarbij de bekostiging is gebaseerd op de beschreven principes en passend is voor een kwalitatief hoogwaardige geboortezorg, gericht op de best mogelijke zorg voor moeder en kind.
Over het rapport hebben wij overleg gevoerd met VWS en verkennende gesprekken gevoerd met de NZa. VWS zal het rapport in september 2021 aanbieden aan de Tweede Kamer. Dit wordt een beleidsarme brief i.v.m. het demissionaire kabinet. Een inhoudelijke reactie volgt op een later moment.
Wij vertrouwen er op dat de ‘Stip op de horizon voor de geboortezorg’ een goede basis is om de verbetering van -en samenwerking in- de geboortezorg verder te continueren en te verdiepen. Dat vraagt een inspanning van alle partijen in de geboortezorg. Het is daarom van belang dat het gesprek hierover nu verbreed wordt. Wij voorzien een proces, geleid door VWS, waarin er een eerste gedachtewisseling over deze stip plaats kan vinden in bredere kring. Het is daarbij de ambitie om met elkaar vast te stellen of deze stip voldoende basis geeft om met elkaar een proces in te gaan om een passende bekostiging uit te werken. Voor het vervolgtraject heeft VWS dan wat ons betreft de regie op het ontwikkelen van het procesontwerp hiervoor. Wij worden graag nadrukkelijk betrokken bij het procesontwerp en zien een sleutelrol voor onszelf in de uitwerking.
Als opstellers gaan we graag in gesprek met onze achterbannen en met de andere stakeholders over de voorgestelde ‘stip’ om zo samen te komen tot een gemeenschappelijke basis en een vervolgproces. Wij zijn benieuwd naar jullie reflecties hierop.
Namens de besturen en directies van:
Bo Geboortezorg
KNOV
NVOG
Patiëntenfederatie Nederland