De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) voerde onlangs een kleinschalig onderzoek uit waarbij ze bij tien verloskundige praktijken de basishygiëne onderzocht. Naar aanleiding van dit onderzoek deelt de inspectie zes tips om de basishygiëne in de praktijk te verbeteren.
Tip 1: Zorg voor een toegelaten handdesinfectiemiddel zowel op de praktijk, als in de verlostas
Goede handhygiëne is het allerbelangrijkst om verspreiding van infectieziekten te voorkomen. Je wast daarom je handen of gebruikt handalcohol. Check of de handalcohol in jouw praktijk is toegelaten door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en of de houdbaarheidsdatum niet is verstreken. Je past handhygiëne toe op de volgende vijf momenten:
- voorafgaand aan fysiek cliëntencontact;
- voorafgaand aan een schone of aseptische procedure;
- na (mogelijk) contact met lichaamsmaterialen en -vloeistoffen;
- na fysiek cliëntencontact;
- na fysiek contact met de omgeving van de cliënt.
Meer informatie over handhygiëne
Tip 2: Draag geen hand- en polssieraden en spreek elkaar hierop aan
Vooral bij ingrepen waarbij de huid of de slijmvliezen doorbroken worden en tijdens verloskundige handelingen is het noodzakelijk vooraf je handen en onderarmen goed te reinigen. Dit kan niet als de handen en/of de onderarmen met sieraden zijn bedekt. Draag daarom geen sieraden zoals ringen, polshorloges en armbanden.
Meer informatie over persoonlijke hygiëne
Tip 3: Gebruik geen beschermingsmiddelen die over de datum zijn
Je gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals (steriele) handschoenen, een bril, schort en mondneusmasker, om jezelf, de zwangere en haar baby te beschermen. Let op dat de houdbaarheidsdatum van de beschermingsmiddelen niet is verstreken, omdat dan niet bekend is of zij nog voldoende bescherming bieden.
Meer informatie over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
Tip 4: Maak in de praktijk duidelijke afspraken wie, wat, hoe vaak reinigt, en wanneer desinfectie noodzakelijk is conform de richtlijn
Controleer in je praktijk of het instrumentarium op de voorgeschreven manier wordt gereinigd, gedesinfecteerd of gesteriliseerd. Check dit ook voor het reinigen en desinfecteren van ruimten, meubilair en voorwerpen (zoals een baarkruk). Maak afspraken binnen de praktijk wie wat wanneer doet en beschrijf de werkwijze eventueel in een protocol.
Meer informatie over reiniging, desinfectie en sterilisatie van instrumentarium
Meer informatie over reiniging en desinfectie ruimten, meubilair en voorwerpen
Tip 5: Noteer de uiterste houdbaarheidsdatum van de medicatie die ongekoeld wordt meegenomen in de verlostas
Het juist opslaan van medische hulpmiddelen en medicatie is belangrijk, zodat niets beschadigd raakt of vuil wordt. Controleer regelmatig de houdbaarheidsdatum, ook van de medische hulpmiddelen en medicatie in je verlostas. Houd er rekening mee dat medicatie die je ongekoeld meeneemt, een kortere houdbaarheid heeft.
Tip 6: Maak een werkinstructie voor het sterilisatieproces waarin de te volgen stappen van gebruik tot opslag goed zijn vastgelegd en volg deze stappen
Als je zelf herbruikbare instrumenten steriliseert, dan maak je de instrumenten bij de cliënt thuis eerst schoon of vindt er voorreiniging plaats in de keuken van de praktijk. Let er op dat je schoon en vuil materiaal altijd goed scheidt. Voorzie gesteriliseerde instrumenten van een sterilisatiedatum en houd de houdbaarheidsdatum goed in de gaten. Neem je (gesteriliseerde) instrumenten mee in je verlostas? Zorg er dan voor dat de sets instrumenten niet beschadigen. Een werkinstructie of protocol helpt je om de stappen van gebruik tot opslag van instrumentarium goed te volgen.
Werken volgens de richtlijn infectiepreventie
Verloskundigen werken volgens de richtlijn Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk (2018). Momenteel herzien wij deze richtlijn en verwachten we de herziening eind 2024 af te ronden. Tot die tijd geldt de infectiepreventierichtlijn uit 2018 en gebruikt de IGJ deze richtlijn bij haar toezicht.
Vervolg
De inspectie gaat met ons in gesprek over de resultaten van hun onderzoek en verwacht dat de verloskundigen met kleine aanpassingen snel verbetering kunnen bereiken.
Verder lezen
• IGJ: meer aandacht nodig voor basishygiëne bij verloskundigen
• Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk (2018)