Op 22 juni is de wetswijziging ‘Prenataal huisbezoek door de JGZ’ aangenomen. Met deze wijziging worden gemeenten verplicht om zwangeren en/of gezinnen in een kwetsbare situatie een prenataal huisbezoek aan te bieden. Gemeenten moeten deze taak inkopen bij en laten uitvoeren door dezelfde organisatie die voor de gemeente de jeugdgezondheidszorg uitvoert. De wetswijziging gaat naar verwachting per 1 januari 2022 in.
Naast de wet is nog een aantal amendementen en een motie aangenomen. Zo is in de Tweede Kamer afgesproken dat het huisbezoek vrijwillig moet zijn, dat het begrip kwetsbaarheid moet worden gedefinieerd, en dat er moet worden onderzocht of Kansrijke Start verlengd kan worden tot aan primair onderwijs. Ook is vastgelegd dat vier jaar na vaststelling geëvalueerd moet worden op effectiviteit van de wetswijziging, met een beknopte tussenevaluatie na twee jaar.
Waarom dit prenataal huisbezoek?
Momenteel biedt een aantal gemeenten al een prenataal huisbezoek door de JGZ aan. Met de wetswijziging wordt ervoor gezorgd dat alle gemeenten in Nederland het huisbezoek vanaf 2022 gaan aanbieden. Concreet betekent de wetswijziging dat de jeugdverpleegkundige al vroeg in de zwangerschap, na signalering door de verloskundig zorgverlener, hulp en ondersteuning kan bieden aan zwangeren en hun gezinnen in een kwetsbare situatie. Het is daarbij wenselijk dat de verloskundig zorgverlener al bij de intake systematisch vraagt naar zowel de medische als sociale risicofactoren.
Waarom heeft de overheid voor de JGZ gekozen?
De redenatie is dat de jeugdverpleegkundige het sociale domein kent en de benodigde expertise heeft om een zwangere en haar gezin in een kwetsbare situatie te begeleiden. Ook stelt de overheid dat er zo voor de geboorte al vertrouwen kan worden opgebouwd met de (aanstaande) ouders en dat continuïteit kan worden geboden.
Wat doet de KNOV?
Vanuit de KNOV zijn we betrokken bij de Handreiking voor het prenataal huisbezoek door de JGZ, die momenteel door het NCJ samen met een groep experts (waaronder KNOV leden) wordt opgesteld. Deze handreiking zal kaders scheppen en handvatten geven voor de uitvoering van de wetswijziging. Daarbij kijken we goed naar de consequenties van de wetswijziging inclusief amendementen voor het werk van de verloskundigen.
Dit doen we ook bij het overleg rondom de implementatie van het wetsvoorstel bij VWS. We vragen als KNOV hierbij nadrukkelijk aandacht voor benodigde randvoorwaarden voor invoering van de wet, zowel voor verloskundigen werkzaam in de eerste lijn als klinisch werkzame verloskundigen.
Ook bereiden we ter ondersteuning van de verloskundigen een ZonMw-projectaanvraag voor, voor de implementatie van het prenataal huisbezoek JGZ.
Kansrijke Start
Het prenataal huisbezoek aan (aanstaande) ouders in een kwetsbare situatie is een versterking van het actieprogramma Kansrijke Start. Dit actieprogramma stimuleert partijen rondom de eerste duizend dagen van een kind om lokaal de handen ineen te slaan om meer kinderen een kansrijke start te bieden.
Wil je meer weten?
Op de website van Kansrijke Start is meer informatie over het prenataal huisbezoek door de JGZ te vinden. De wettelijke stukken zijn te vinden via de politieke monitor van het CPZ.
Heb je vragen, mail of bel dan met Patricia Jansen, Senior Programmamanager preventie: pjansen@knov.nl of 088 - 88 83 930.