In 2016 organiseerde de Geboortebeweging in navolging van de internationale ‘Human Rights in Childbirth’ organisatie de social media actie #genoeggezwegen. De social media analyse geeft inzicht in negatieve bevallingsverhalen: ’Een gevoel van machteloosheid'.
Vrouwen werden opgeroepen online hun verhaal te doen over eigen negatieve ervaringen rondom de bevalling. Een deel van deze verhalen werd door vrouwen op een A4 geschreven, gefotografeerd en
op social media geplaatst. De afdeling Midwifery Science van Amsterdam UMC heeft samen met andere onderzoekers 438 verhalen geanalyseerd. De resultaten zijn 12 mei jl. gepubliceerd in PLOS ONE.
Thema's
Door middel van een kwalitatieve social media content analyse konden de #genoeggezwegen verhalen ingedeeld worden in vijf thema’s:
‘gebrek aan geïnformeerde toestemming’
‘niet serieus genomen worden en niet gehoord voelen’
‘gebrek aan compassie
‘gebruik van kracht of geweld’
'korte en lange termijn gevolgen’.
Het overkoepelende thema dat uit alle
thema’s naar voren kwam was: ‘gevoel van machteloosheid’.
Perspectief
In deze social media analyse is geen direct contact geweest met de vrouwen die de verhalen hebben geschreven. Hierdoor is het niet bekend wie de #genoeggezwegen verhalen hebben gedeeld, hoe lang geleden de beschreven ervaringen hebben
plaatsgevonden en wat de verdere context van de situatie was. De geanalyseerde verhalen geven het perspectief van de vrouwen die hebben deelgenomen aan de actie #genoeggezwegen weer.
Onderwerpen ervaringsverhalen
Gebrek aan toestemming was het meest genoemde onderwerp in de verhalen; vrouwen beschreven hoe handelingen tijdens de bevalling werden uitgevoerd zonder dat zij hierover geïnformeerd waren of hun toestemming was gevraagd,
bijvoorbeeld voor het zetten van een knip. De vrouwen noemden hierbij een gevoel van verlies van controle en autonomie. Ook beschreven vrouwen dat zij zich niet serieus genomen voelden tijdens de bevalling. Ze noemden bijvoorbeeld dat er niet naar ze geluisterd werd wanneer zij zorgen of pijn uitten naar zorgverleners. Vrouwen voelde zich hierdoor buitenspel gezet, alsof de bevalling was overgenomen en zij er niet toe deden.
Vrouwen beschreven ook een gebrek aan steun en
compassie; sommige vrouwen voelde zich hierdoor gekleineerd en niet gesteund. Enkele vrouwen beschreven dat zij lichamelijke handelingen hebben ervaren als geweld, bijvoorbeeld het hardhandig op de buik drukken of het gedwongen
vasthouden van de benen tijdens de bevalling.
Ondanks dat er veel variatie is in de verhalen werd door vrouwen vaak hetzelfde gevoel van machteloosheid beschreven. Sommige verhalen gingen over ervaringen van langer geleden, waarbij vrouwen aangaven nog altijd emotionele gevolgen te ervaren, bijvoorbeeld doordat zij nog steeds nachtmerries hebben.
Respectvolle geboortezorg
De resultaten van deze studie laten zien dat er vrouwen zijn in Nederland die zorg rondom de bevalling negatief hebben ervaren. De verhalen geven inzicht in de vormen van ervaren bejegening die mogelijk tot een negatieve of traumatische
bevallingservaring kunnen leiden bij vrouwen. Dit kan het bewustzijn over het belang van respectvolle geboortezorg vergroten. Ook voor zorgverleners is dit van belang. Omdat nog geen cijfers voorhanden zijn over hoe vaak dit
daadwerkelijk voorkomt wordt op dit moment aanvullend onderzoek gedaan naar respectvolle geboortezorg in Nederland.
In 2018 benadrukte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het belang van een positieve bevallingservaring in de nieuwe
versie van de richtlijn ‘zorg tijdens de bevaling. Eerder onderzoek in Nederland laat zien dat 9.1% van de vrouwen hun bevalling als traumatisch ervaren. 1.2% van de vrouwen ontwikkelt een post traumatische stress stoornis (PTSD).
Meer informatie
Titel artikel: Left powerless: a qualitative social media content analysis of the Dutch #breakthesilence campaign on negative
and traumatic experiences of labour and birth geaccepteerd voor publicatie in PLOS ONE.
Auteurs: Marit S.G. van der Pijl, Martine H. Hollander, Tineke van der Linden, Rachel Verweij, Lianne Holten, Elselijn Kingma,
Ank de Jonge, Corine J.M. Verhoeven
Contactgegevens
Marit van der Pijl, MSc
m.vanderpijl@amsterdamumc.nl
tel: 06-50892910