Bo Geboortezorg, NVOG, KNOV en Patientenfederatie Nederland roepen de Tweede Kamer op om de eigen bijdragen in de geboortezorg af te schaffen. Op woensdag 29 juni debatteert de Tweede Kamer hierover. Met name de eigen bijdrage voor de kraamzorg en de poliklinische bevalling zijn een doorn in het oog van de partijen. Zwangere vrouwen in kwetsbare situaties hebben het meest last van de eigen bijdragen. De toegankelijkheid van zorg staat voor hen onder druk. Bovendien stapelen de eigen bijdragen steeds meer op voor zwangere vrouwen. Na verschillende adviezen van zowel het RIVM als van het Zorginstituut Nederland is het tijd deze eigen bijdragen af te schaffen.
Eigen bijdrage kraamzorg
Onderzoek van het Erasmus MC toont aan dat juist die groepen vrouwen waar de kwetsbaarheid hoog is (laag sociaaleconomische situatie) er vaak minder dan 24 uur kraamzorg wordt ontvangen. Het RIVM heeft aangeraden deze eigen bijdrage af te schaffen om de toegang tot zorg voor alle vrouwen goed te borgen. Dit draagt bij aan een gezonde en kansrijke start voor moeder en kind. Verder wordt in gezinnen waar kraamzorg wordt geleverd, minder gerookt in vergelijking met gezinnen die geen kraamzorg ontvangen. Bovendien signaleert de kraamverzorgende in 56% van de gezinnen gezondheidsrisico's, zoals het geel zien van baby's. Tot slot speelt kraamzorg een cruciale rol in het slagen van het geven van borstvoeding wat een beschermend gezondheidseffect heeft.
Eigen bijdrage poliklinisch bevallen
Uit onderzoek van Zorginstituut Nederland blijkt dat de eigen bijdrage invloed heeft op de keuze voor locatie (thuis, poliklinisch of klinisch). Om gelijke toegang en gelijke rechten van de zwangere vrouw te realiseren, dient de eigen bijdrage voor poliklinisch bevallen in het ziekenhuis te worden afgeschaft. Vrouwen met een lage SES zullen door de bijkomende kosten van de eigen bijdrage vaker afzien van een poliklinische bevalling zonder medische (of sociaalgeografische) indicatie. Hierdoor blijft alleen de keuze voor een thuisbevalling of een klinische bevalling over. Bij de poliklinische bevalling kan de eigen bijdrage dus tot verschillende oneigenlijke prikkels leiden, bijvoorbeeld niet in het ziekenhuis bevallen terwijl de vrouw dit eigenlijk wel wenst of kiezen voor pijnbestrijding omdat dit een medische indicatie betekent (waardoor geen eigen bijdrage is verschuldigd). Dat beperkt de autonome keuze en kan leiden tot onnodige medicalisering en kosten.
Eigen bijdragen stapelen op gedurende de zwangerschap
De eigen bijdragen staan niet op zichzelf, maar kunnen stapelen. Voor een vrouw die een NIPT-test doet, poliklinisch bevalt en gebruik maakt van kraamzorg kunnen de eigen bijdragen gedurende de zwangerschap al oplopen tot €827,38. Dat is zonder eventuele kosten voor het eigen risico, wanneer bijvoorbeeld een bloedonderzoek of consultatie rondom stressklachten gedaan moet worden. Het eigen risico is naast de kosten voor een zorgverzekering bovendien de afgelopen jaren telkens toegenomen.
Bekijk hier de brief aan de Tweede Kamer.