Dinsdag 14 maart organiseerde de Commissie Catharina Schrader een dag voor verloskundigen met als onderwerp: “Omkijken en Vooruitzien”. De bijeenkomst vond plaats in het Trefpunt Medische Geschiedenis op Urk, waar de erfgoedcollectie wordt bewaard. Bestuurslid Marieke en Beleidsadviseur Florien waren erbij en doen verslag.
Samen beslissen?
Mooie verhalen werden verteld over de geschiedenis van de verloskunde in Nederland. Lidewijde Jongmans, lid van de commissie Catharina Schrader, schetste een prachtig beeld van hoe studenten verloskunde vroeger de druppeltjes telden van het infuus. En deelde verhalen over hoe anders de communicatie tussen kersverse ouders en verloskundigen vroeger verliep. Een vrouw met een groot gezin werd niet vooraf ingelicht dat zij een tweeling verwachtte, dat zou haar alleen maar van streek maken. En een doodgeboren kind werd na de geboorte snel weggehaald, zodat de ouders niet geconfronteerd zouden worden met dit vreselijke leed. Een groot verschil met het samen beslissen van nu.
Vooruitkijken én achterom blijven kijken
Loes Schultz, erelid van de KNOV, beschreef hoezeer de positie van de verloskundige en de uitvoering van het verloskundig vak zijn veranderd. Het inkomen van vroedvrouwen was vroeger beduidend lager. Stickjes werden in tweeën geknipt, omdat ze zo duur waren. En in 1969 lag de frequentie van de keizersnede op 2% en was de verwachting dat de frequentie hiervan door verbetering van diagnostiek in de toekomst zou dalen. Met haar presentatie wilde Loes vooral de deelnemer op het hart drukken hoe belangrijk het is om vooruit te kijken en tegelijkertijd achterom te blijven kijken. Zodat expertise en kennis doorgegeven blijven worden. Zij pleit ervoor om de collectie van de Commissie Catharina Schrader te blijven aanvullen en onder de aandacht te brengen bij jonge verloskundigen en studenten.
Indrukwekkende verhalen
Loes werd opgevolgd door presentaties over andere historische figuren uit de obstetrie, zoals Catherina van Tussenbroek, (door dr. Ten Kate-Booij) de eerste vrouwelijk gynaecologe die streed voor vrouwenrechten. En we luisterden naar de verhalen van Dr. Jelle Banga (1786-1877) uit Franeker en diens levendige en indrukwekkende verslaglegging van de 1013 bevallingen die hij heeft begeleid. “Je leest het met rillingen over de rug. Het doet je realiseren hoeveel er in de afgelopen 150 jaar is bereikt, maar ook hoeveel kennis en kunde er verloren is gegaan.” aldus de spreker, professor Vierhout. In die tijd hadden dokters alleen hun eigen waarnemingen, handen en enkele instrumenten tot hun beschikking om te diagnosticeren en interveniëren. Opvallend was dat thuisbevallingen in die tijd veiliger waren dan in de kliniek, omdat huisartsen en vroedvrouwen minder in aanraking kwamen met andere besmettingsbronnen, wat leidde tot minder kraamvrouwenkoorts.
Blik op de toekomst
Prof dr. Marianne Nieuwenhuijze deelde haar kennis over de geschiedenis van het vak van de vroedvrouw, die al sinds jaar en dag strijdt voor haar beroep en positie. Prof dr. Corine Verhoeven sloot vervolgens de dag af door met de deelnemers vooruit te blikken naar de toekomst en we eindigden in een mooi gesprek over mogelijkheden en innovatieve ideeën om het beroep te beschermen en het erfgoed in stand te houden.
Meer weten over ons verloskundig erfgoed?
Lees ook:
Schatbewaarder van de verloskundige - KNOV
Commissie Catharina Schrader - KNOV
Collectie erfgoed verloskunde - KNOV
