De nieuwe handreiking Echografie bij plaatsing en nacontrole Intrauterine Device (IUD) is gepubliceerd. Deze handreiking is opgesteld op verzoek van het werkveld en geeft inzicht in de vraag of echografie een toegevoegde controlefunctie heeft na de plaatsing van een spiraal en bij de nacontrole. Het is een aanvulling op de NHG-Standaard Anticonceptie.
In de NHG-Standaard Anticonceptie staat dat een transvaginale echo voor controle van de positie van het spiraal direct na een ongecompliceerde plaatsing niet noodzakelijk is. Ook bij de nacontrole is de transvaginale echoscopie alleen op indicatie en niet routinematig. Er bestaat echter praktijkvariatie in hoe deze aanbeveling wordt nageleefd in de anticonceptiezorg door verloskundigen. Mogelijk wordt deze praktijkvariatie veroorzaakt door het verschil in risicofactoren voor onder andere malpositie tussen de algemene populatie en de vrouw na een recente bevalling.
Kortgeleden bevallen en borstvoeding
De kans op complicaties zoals een infectie, perforatie of expulsie bij de plaatsing van een spiraal is relatief klein. Vrouwen die kortgeleden bevallen zijn en (kraam)vrouwen die borstvoeding geven hebben een verhoogde kans op perforatie of expulsie. Deze handreiking geeft daarom inzicht in de vraag of echografie een toegevoegde controlefunctie heeft na plaatsing en bij nacontrole van een IUD voor specifiek deze populatie.
Medische indicatie
Zes weken na de plaatsing van een spiraal voer je een klinische evaluatie uit, dat staat in NHG-Standaard Anticonceptie. Een klinische evaluatie (lichamelijke klachten uitvragen in combinatie met inwendig onderzoek) zal in de meeste gevallen een malpositie van het IUD opsporen. Bij niet zichtbare draadjes en bij pijn in de onderbuik en/of koorts en/of aanhoudend vaginaal bloedverlies is het risico op een malpositie van het IUD verhoogd. In die gevallen is er sprake van een medische indicatie om via echo de positie van het IUD te bepalen. De conclusie in de handreiking is dat voor de vrouw na een recente bevalling hetzelfde geldt.
Declaratie controle-echo op medische indicatie
Vanaf 1 januari 2025 kunnen verloskundigen, die op medische indicatie een controle-echo voor de ligging van een IUD maken, de prestatie Echo ter controle van de ligging van een IUD declareren. Het tarief van deze prestatie is € 50,37 en is gelijk aan dat van huisartsen. Wanneer er geen medische indicatie is, kan en mag de echo niet gedeclareerd worden bij de zorgverzekeraar.
Handreiking Echografie bij plaatsing en nacontrole IUD
Dit project werd mede mogelijk gemaakt door Kwaliteitsgelden vanuit ZonMw.