Wat als we, door de inzet van Virtual Reality (VR), de pijnscore tijdens een bevalling kunnen verlagen en hiermee het aantal doorverwijzingen in verband met een pijnstillingswens kunnen terugdringen? Diverse kleine studies laten zien dat VR een positief effect heeft op ontspanning en afname van pijn tijdens de bevalling. Samen met het Zuyderland Ziekenhuis is de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) met tien verloskundigenpraktijken een pilot VR tijdens bevalingspijn gestart.
Afgelopen zomer hebben de pilotlocaties kunnen wennen aan de VR brillen en hebben zij hun cliënten hierover kunnen inlichten. Geïnteresseerde zwangeren hebben kennisgemaakt met de VR bril en enkelen hebben deze ook al daadwerkelijk ingezet tijdens hun bevalling. Een paar maanden later halen we het net op met enkele betrokken praktijken, waaronder de Geboortezaak, de Bakermat, Fam en Elle!, en bespreken we hun ervaringen tot nu toe.
Welke positieve ervaring heb je met VR tijdens de bevalling?
Eén van de zwangeren die een VR bril heeft gebruikt, was heel blij dat ze zich door middel van de ontspannen omgeving van de VR bril even terug kon trekken in haar eigen bubbel. Zeker toen het erg druk werd in huis.
Een andere cliënt, die tijdens haar bevalling gebruik had gemaakt van de VR bril, moest na de bevalling gehecht worden. Dit deed veel pijn waardoor zij zich niet kon ontspannen. Ze vroeg of zij de VR bril nog eens op mocht zetten. Toen zij deze eenmaal op had, was het hechten zo gebeurd.
De rust van de VR bril is ook bij verloskundigen voelbaar. Op het moment dat de client de VR bril opzet, vult het geluid van de bril de ruimte. “Ik werd er zelf ook helemaal relaxt van.”
Heb je negatieve ervaringen met VR tijdens de bevalling?
Tot nu heeft men nog niet echt negatieve ervaringen met de bril gehad. Sommigen gebruikers vinden het niet prettig om de VR bril over hun eigen bril heen te gebruiken. Anderen worden misselijk van het beeld, maar dan wordt de bril weer af gezet.
Wat zijn praktische belemmeringen van de VR bril en hoe heb je dit opgelost?
Cliënten die nog nooit een VR bril hebben gezien zijn minder snel geneigd om deze te gebruiken tijdens de bevalling. De praktijken bieden daarom allemaal de mogelijkheid om de bril vooraf te testen. De één doet dat tijdens een Centerring Pregnancy moment, de ander tijdens een maandelijkse informatieavond. Geinteresseerden kunnen zich ook kenbaar maken via een aanmeldbriefje dat in de praktijk ligt. In dat geval kan de bril bij de assistent worden opgehaald. Eén van de praktijken heeft zelfs een huiselijke kamer waar zwangeren in alle rust het effect van de bril kunnen ontdekken.
Zou jij praktijken aanbevelen VR brillen aan te bieden aan cliënten?
Hoewel niet iedereen in dit stadium al even hard ‘ja’ durft te antwoorden, kregen we ook een volmondig ‘zeker!’ te horen: Bevallingen worden steeds medischer en de uitkomsten worden daar niet per se beter van. We moeten, ook gezien de huidige capaciteitsproblematiek, als eerste lijn meer bieden. Een VR bril is een toepassing zonder nadelen. Als het niet bevalt kan je hem gewoon afzetten en de bril is te gebruiken in combinatie met alle andere interventies (in bad uitgezonderd).
Wat in ieder geval nodig lijkt, is meer bekendheid voor de mogelijkheid om Virtual Reality in te zetten als non-medicamenteuze ondersteuning tijdens de bevalling.
Hoe nu verder?
De KNOV is tot en met april betrokken bij de pilot. Hierna gaat de dataverzameling over het effect van de inzet van VR tijdens de bevalling nog een jaar door. In mei 2023 zal de KNOV een implementatie toolkit publiceren voor verloskundigepraktijken die willen starten met de inzet van Virtual Reality als extra non-medicamenteuze ondersteuning tijdens de bevalling. Ook organiseren we een inspiratiewebinar waarin we verder inzoomen op de ervaringen die zijn opgedaan tijdens de pilot. Houd de KNOV agenda in de gaten voor de definitieve datum.