Op 10 februari 2023 promoveert verloskundige Bahareh (Bahar) Goodarzi bij de afdeling Verloskundige wetenschap bij het Amsterdam UMC, locatie VUmc. Haar proefschrift gaat over risicoselectie in de geboortezorg, met in het bijzonder aandacht voor diversiteit en inclusie. De titel luidt: Putting Risk in Its Place. The complexity of risk selection in maternal and newborn care 
De verdediging van haar proefschrift zal plaatsvinden om 11:45 uur, op de VU Amsterdam. Het is mogelijk de ceremonie live en online bij te wonen. Aansluitend op de ceremonie kunt u deelnemen aan een symposium en een diner. Iedereen is welkom!
Het proefschrift is nog niet gepubliceerd. In dit bericht delen we alvast iets meer over de achtergrond en uitkomsten van het proefschrift van Bahar.
Het geboortesysteem in Nederland: waar valt wat te winnen?
Het idee voor het proefschrift ontstond voor Bahar op het ICM congres in Praag, 2014, waar haar opviel dat er zo veel verschillen waren in de wijze van besluitvorming tussen zorgverleners uit eenzelfde land en tussen verschillende landen, terwijl in principe overal evidence based gewerkt zou moeten worden. In dezelfde periode kwam het systeem van risicoselectie in Nederland ter discussie te staan. Bahar voelde de behoefte om onderzoek te doen binnen het geboortesysteem naar risicoselectie in de geboortezorg, waar in Nederland de verloskundige de poortwachter is.
“Ik heb mij helemaal ondergedompeld in het onderwerp, ik heb uiteindelijk veel meer gedaan dan wat je in mijn proefschrift leest. En uiteindelijk kwam ik tot de realisatie dat ons geboortesysteem eigenlijk heel erg goed is”.
Nederland heeft één van de beste zorgsystemen in de wereld. De perinatale mortaliteit en morbiditeit cijfers zijn heel erg laag. Reflecterend op haar studies, bediscussieert Bahar in haar proefschrift dat wij leven in een welvarend land, met een laagdrempelige toegang tot zorg en goede medische interventies. Waarom zien we dan nog steeds gezondheidsverschillen? Op dit moment worden aanpassingen in de risicoselectie voornamelijk gedaan op basis van experimenten en niet op basis van evidence. Bahar bespreekt dat de bestaande medische en technologische voorzieningen goed genoeg zijn, maar dat het nu juist de sociaal-maatschappelijke factoren zijn die invloed hebben op uitkomsten in de zorg.
In haar studies kwamen de volgende resultaten naar voren:
- Bij risicoselectie spelen zowel professionele belangen (zoals macht en geld) als inhoud (zoals wetenschap en ideologie) een rol. Dit speelt zowel tussen als binnen beroepsgroepen.
- Risicoselectie is een internationaal fenomeen wat gaat over hoe zorg wordt georganiseerd, uitgeoefend en gereguleerd. Hierin zijn een aantal zaken onderbelicht zoals de rol van de cliënt, gelijkwaardigheid en het voorkomen van het leveren van onnodige zorg.
- Er bestaan grote verschillen in protocollen over neonatale verwijzing naar de kinderarts binnen en tussen ziekenhuizen in Nederland.
- Risicoselectie wordt in Nederland op verschillende manieren georganiseerd, waarbinnen een grote variatie bestaat in wie beslissingen neemt.
- De kans op perinatale sterfte in een gezonde populatie is erg laag en er bestaan gezondheidsverschillen. In het nemen van beslissingen over het inleiden van de baring moeten zo veel mogelijk factoren worden gewogen.
Sociaal maatschappelijke factoren onderbelicht
In het proefschrift komt naar voren dat sociaal maatschappelijke factoren heel veel invloed lijken te hebben op perinatale uitkomsten. De grootste hoeveelheid sterfte bij baby’s is te zien bij vroeggeboorte, een complicatie die meer voorkomt bij achtergestelde groepen, zoals zwangeren met een migratieachtergrond of een niet-witte huidskleur.
In deze periode, waarin Nederland kritisch kijkt naar het onderwerp risicoselectie, is het belangrijk om ook te blijven kijken naar structurele problemen in de maatschappij, waardoor mensen ongezond aan hun zwangerschap beginnen.
“Zo is risicoselectie nog heel erg gebaseerd op de aanwezigheid van ziekte, terwijl er veel te behalen valt wanneer wij juist ziekte proberen te voorkómen en gezondheid bevorderen, nog vóór de zwangerschap en tijdens zwangerschap en geboorte.”
Er valt nog veel te winnen op het gebied van geïnstitutionaliseerde en structurele sociale ongelijkheid. Tot slot moet goed gekeken worden naar hoe risico wordt geïnterpreteerd. Zo zou risicoselectie in de geboortezorg mogelijk kunnen worden verbeterd door bewustwording dat risicoselectie een subjectieve lading heeft.